ΣΥΚΙΑ
Το αρχαιότερο γλυκό δέντρο
Επιστημονική ονομασία
Ficus carica
Οικογένεια
Μορεοειδή (Moraceae)
Κοινές ονομασίες
Συκή, Ορνός, Αγριοσυκιά, Ορνιά
ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ
Το ελαφρύ, χειμερινό κλάδεμα της συκιάς αυξάνει σε μεγάλο βαθμό την παραγωγή, το ίδιο και μερικά ποτίσματα μέσα στο καλοκαίρι, αρκεί να διακόπτονται στο στάδιο ωρίμανσης των καρπών.
Πρέπει πάντα να επιλέγουμε προσεκτικά τη θέση φύτευσής της αλλιώς το ισχυρό και επιφανειακό ριζικό της σύστημα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε οικίες και άλλες κατασκευές.
Την επικονίαση της συκιάς αναλαμβάνει μια μικροσκοπική σφήκα, ο ψήνας, που συμβιώνει με τις άγριες συκιές. Για να αποδώσουν λοιπόν οι ήμερες συκιές πρέπει μέσα στο συκεώνα να υπάρχουν άγριες ή αλλιώς στα τέλη του Ιουνίου να κρεμάμε από κάθε δέντρο αρμαθιές από άγρια σύκα, τους ορνιούς.
Μύθος & Ιστορία
Χάρη στα απανθρακωμένα σύκα ηλικίας έντεκα χιλιετιών, που πριν από λίγα χρόνια βρέθηκαν στην περιοχή της αρχαίας Ιεριχούς, μάθαμε πως η συκιά είναι το πρώτο φυτό που καλλιεργήθηκε, περίπου χίλια χρόνια πριν από το σιτάρι, για το οποίο θεωρούσαμε ότι κρατά τα πρωτεία.
Απ’ όλους τους αρχαίους λαούς, τον πιο βαθύ έρωτα για τη συκιά και τον καρπό της έτρεφαν οι αρχαίοι Έλληνες, ιδιαιτέρως μάλιστα οι κάτοικοι της Αττικής, ενώ οι πολίτες της Αθήνας αποκαλούνταν «φιλόσυκοι». Σύμφωνα με τη μυθολογία, η θεά Δήμητρα χάρισε στους Αθηναίους την πρώτη συκιά, θέλοντας να ευχαριστήσει τον ήρωα Φύταλο που τη φιλοξένησε όταν αναζητούσε την Περσεφόνη.
Οι φιλόλογοι ακόμα ερίζουν για το αν η λέξη «συκοφάντης» προσδιόριζε όποιον κατέδιδε στις αρχές παράνομους εξαγωγείς των σύκων ή εκείνον που έφερνε πρώτος το χαρμόσυνο άγγελμα ότι άρχισαν να ωριμάζουν.
Χρήσεις & Ιδιότητες
Τα σύκα τρώγονται νωπά το καλοκαίρι, ενώ μεγάλες ποσότητες ξεραίνονται για να καταναλωθούν τον υπόλοιπο χρόνο. Χρησιμοποιούνται επίσης στην παρασκευή μαρμελάδας και γλυκού κουταλιού, αλλά και ποτών με ξεχωριστό άρωμα. Επίσης, το σύκο είναι υλικό της παραδοσιακής συκομαγίδας (μικρή πίτα από ξερά σύκα, καρυκεύματα, μέλι και ξηρούς καρπούς). Τα σύκα είναι πολύ θρεπτικά και ιδανικά για τα παιδιά και τους ασθενικούς οργανισμούς, περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες από κάθε άλλο φρούτο, ενώ είναι εξαιρετική πηγή ασβεστίου. Τα σύκα είναι γνωστό ότι καταπολεμούν την δυσκοιλιότητα, ενώ αποτελούν πλούσια πηγή ουσιών που προσφέρουν αντιοξειδωτική προστασία.
Γνωρίσματα
Η συκιά είναι φυλλοβόλο δέντρο ή έντονα διακλαδισμένος θάμνος, που σε ύψος φθάνει συνήθως μέχρι τα πέντε μέτρα. Τα φύλλα της είναι μεγάλα, τρίλοβα ή πεντάλοβα, χνουδωτά στην κάτω πλευρά. Από κάθε τομή ή πληγή της σταλάζει γαλακτώδης οπός. Ο καρπός της έχει σχήμα σφαιρικό ή αχλαδόμορφο και ανάλογα με την ποικιλία, από λευκοπράσινο μέχρι μωβ χρώμα.
Βιότοπος
Η συκιά ευδοκιμεί στους περισσότερους τύπους εδαφών και παρότι προτιμά τις θερμές περιοχές, μπορεί να καλλιεργηθεί χωρίς πολλές φροντίδες ακόμη και σε ορεινές περιοχές, αρκεί φυσικά να επιλεχθεί η κατάλληλη ποικιλία.