ΣΧΙΝΟΣ

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ

Τα γνωστά μαστιχόδεντρα, που καλλιεργούνται παραδοσιακά και λόγω συγκεκριμένων εδαφοκλιματικών συνθηκών, μόνο σε μία περιοχή της Χίου, αποτελούν ποικιλία του σχίνου. Η μαστίχα είναι μια αρωματική ρητίνη, εξαιρετικά ευεργετική για τη διατροφή και την υγεία του ανθρώπου. Τα καλλιεργούμενα δέντρα τραυματίζονται με συγκεκριμένο τρόπο και από τις «πληγές» τους τρέχει η ρητίνη. Σήμερα, η μαστίχα είναι από τα προϊόντα με παγκόσμια ζήτηση.

Μύθος & Ιστορία

Ο σχίνος αναφέρεται από τον Ιπποκράτη και αργότερα από τον Διοσκουρίδη για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Η ρητίνη του σχίνου θεωρήθηκε από τον Διοσκουρίδη ως φάρμακο για το στομάχι. Στη λαϊκή ιατρική, ο φλοιός του σχίνου επουλώνει τις πληγές. Στην αρχαία ελληνική θρησκεία ο σχίνος -μαζί με τη βιολέτα, την κασσιά και το γαρύφαλλο- αποδίδεται στα ιερά φυτά του Δία.

Χρήσεις & Ιδιότητες

Οι σκούροι, κόκκινοι καρποί του είναι εδώδιμοι με ευχάριστη οσμή και υπόγλυκη γεύση. Συλλέγονται από Μάρτιο μέχρι Ιούνιο, αποξηραίνονται και χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό για τον αρωματισμό τροφίμων και σαν καρύκευμα στα λουκάνικα. Στον νησιώτικο χώρο του Αιγαίου και στην Κύπρο χρησιμοποιούν τον σχινόκαρπο ως συμπλήρωμα με το αλεύρι για να φτιάχνουν το σχινόψωμο.

Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγεται η ρητίνη του σχίνου (όπως στη μαστίχα της Χίου). Τα φύλλα κι οι καρποί του είναι άριστη τροφή για τα οικόσιτα ζώα, ενώ οι βοσκοί με το ξύλο του συνήθιζαν να κατασκευάζουν γκλίτσες ή άλλα εργαλεία.

Αξίζει να ξαναδούμε με άλλο μάτι αυτόν τον όμορφο και πολύτιμο θάμνο του τόπου μας και το ρόλο του στη βιοποικιλότητα. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά χρησιμοποιούν τον σχίνο σε αστικές αναπλάσεις τοπίων κι ως καλλωπιστικό θάμνο με μεγάλη αντοχή στην ρύπανση και το κλίμα των πόλεων.

Γνωρίσματα

Ο σχίνος είναι αειθαλής, ρητινοφόρος και δίοικος θάμνος. Αναπτύσσεται με πολύ αργό ρυθμό και μπορεί να φτάσει τα πέντε μέτρα ύψος. Έχει σύνθετα φύλλα, που χωρίζονται σε 4 έως 10 φυλλάρια με χαρακτηριστική οσμή. Η περίοδος ανθοφορίας του σχίνου είναι από τον Μάρτιο έως και τον Ιούνιο. Οι καρποί του είναι μικροί, σφαιρικοί κι έχουν αρχικά πράσινο και στη συνέχεια έντονο κόκκινο χρώμα, ενώ στην πλήρη ωρίμανση τους είναι μαύροι.

Βιότοπος

Ο σχίνος είναι ένα από τα αυτοφυή φυτικά είδη με τη μεγαλύτερη εξάπλωση στην ελληνική και μεσογειακή χλωρίδα. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στην ξηρασία και την ρύπανση, με ελάχιστες απαιτήσεις.
Γι’ αυτό και τον συναντάμε σε όλα τα εδάφη, σε χαμηλότερα υψόμετρα αλλά και σε πετρώδεις πλαγιές ή σε δάση· ακόμα και σε παραθαλάσσιες περιοχές.