Μενού Κλείσιμο

ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ

Το φυτικό απωθητικό των εντόμων και
των τρωκτικών

Επιστημονική ονομασία
Nerium oleander

Οικογένεια
Αποκυνοειδή (Apocynaceae)

Κοινές ονομασίες
Ροδοδάφνη, Νήριον το ολέανδρον, Αγριοδάφνη (στη Σαντορίνη), φάκα (στην Κρήτη), λέανδρος (στην Κέρκυρα)

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ

Η πικροδάφνη είναι ένα πολύ όμορφο, ανθοφόρο μεσογειακό φυτό, αλλά θέλει προσοχή, καθώς όλα τα μέρη του είναι δηλητηριώδη αν καταποθούν. Ο χυμός της, εάν έρθει σε επαφή με το δέρμα, μπορεί να προκαλέσει φουσκάλες, ερεθισμό και πόνο. Η τοξικότητα της πικροδάφνης οφείλεται κυρίως στις ουσίες ολεανδρίνη και ολεανδριγενίνη, που έχουν ως στόχο να προστατεύουν το φυτό από τις επιθέσεις ζώων. Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από το κάψιμο της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες γι’ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.

Μύθος & Ιστορία

Κατά τη λαϊκή παράδοση η πικροδάφνη είναι αδερφή της λυγαριάς. Όταν κάποτε έχασαν τον αδερφό τους, η λυγαριά που είχε τα μωβ, πένθιμα λουλούδια επιτίμησε την πικροδάφνη για τα δικά της κόκκινα λουλούδια.
Η πικροδάφνη τότε της απάντησε ότι μπορεί τα λουλούδια της να είναι κόκκινα, όμως η ψυχή της είναι πικραμένη και μαύρη. Η πικροδάφνη είναι φυτό δηλητηριώδες κι η τοξικότητά του ήταν γνωστή από την αρχαιότητα.

Από τον Θεόφραστο αναφέρεται ως «δάφνη η άγρια», ενώ ο Διοσκουρίδης την ονομάζει «νήριον», «ροδοδάφνη» ή «ροδόδενδρον». Χρησιμοποιήθηκε ως φάρμακο από τους Άραβες γιατρούς, όμως στην Ευρώπη έγινε γνωστή πολύ αργότερα με την απομόνωση της ολεανδρίνης.

Χρήσεις & Ιδιότητες

Λόγω της παρατεταμένης ανθοφορίας της και της αντοχής της στη ρύπανση χρησιμοποιείται συχνά ως καλλωπιστικό φυτό, σε φράκτες, σε κήπους, πάρκα, πλατείες και σε βιομηχανικές περιοχές αλλά και κατά μήκος των εθνικών οδών και των λεωφόρων. Επίσης, λόγω της τοξικότητάς της, η πικροδάφνη, μόνη της ή σε συστάδες, προστατεύει από ενοχλητικές επισκέψεις εντόμων, ερπετών ή τρωκτικών.

Με προσεκτικό κλάδεμα, στα πρώτα χρόνια της ζωής της, μπορεί να αναπτυχθεί σε δέντρο με πανέμορφη, χρωματιστή κόμη.

Γνωρίσματα

Η πικροδάφνη είναι αειθαλής, καλλωπιστικός θάμνος, ταχείας ανάπτυξης. Διαθέτει μεγάλα μακρόστενα, λογχοειδή, δερματώδη, πράσινα φύλλα και πλούσια, παρατεταμένη ανθοφορία από το τέλος Μαΐου μέχρι τον Νοέμβριο. Τα άνθη της είναι ροζ, φούξια και λευκά. Οι καρποί της θυμίζουν εκείνους του μπιζελιού, αλλά είναι πολύ μεγαλύτεροι και το χρώμα τους είναι καφέ σκούρο. Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν τοξικά αλκαλοειδή.

Βιότοπος

Η πικροδάφνη είναι αυτοφυής στην Ελλάδα και τη συναντάμε σε χαμηλό υψόμετρο και σε ηλιόλουστες θέσεις φύτευσης, ενώ δεν έχει ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές απαιτήσεις. Προτιμάει το υγρό υπόστρωμα, καθώς δεν έχει μεγάλη αντοχή στην ξηρασία, γι’ αυτό και τη βρίσκουμε σε όχθες ποταμών και χειμάρρων, σε ρυάκια και σε πολλούς υγροτόπους.

Επίσης, φυτεμένη τη βλέπουμε ως καλλωπιστικό φυτό κατά μήκος των δρόμων, σε παρτέρια, σε κήπους και σε πάρκα.