Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές. Κατά την τελευταία δεκαετία, η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, ως άμεσο αποτέλεσμα των πολιτικών που εφαρμόστηκαν για την ποιότητα του αέρα μέσω στοχοθετημένων μέτρων και δράσεων και των τεχνολογικών βελτιώσεων σε επίπεδο παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ωστόσο, σε πολλές πόλεις εξακολουθούν να παρατηρούνται υπερβάσεις των ορίων για τους ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως τα έχει ορίσει ο ΠΟΥ. Όταν οι ρύποι ξεπερνούν αυτά τα όρια έχει παρατηρηθεί μία σημαντική άνοδος στις εισαγωγές σε νοσοκομεία για διάφορες αναπνευστικές (ΧΑΠ/Άσθμα) και καρδιοαγγειακές παθήσεις. Έχει επίσης φανεί ότι στις πόλεις με κακή ποιότητα αέρα υπάρχει αύξηση στα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα σε αστικές περιοχές, χρησιμοποιήθηκαν πέντε βασικές δράσεις πάνω στις οποίες αξιολογήθηκαν οι πρακτικές και η εφαρμογή πολιτικών για την βελτίωση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος στις πόλεις. Οι δράσεις αυτές είναι:
o Χαρτογράφηση των εκπομπών
o Μοντελοποίηση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος
o Ενσωμάτωση δικτύων παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας
o Εφαρμογή καλών πρακτικών διαχείρισης της αέριας ρύπανσης
o Συμμετοχή και ενημέρωση του κοινού
Ο Δήμος Βριλησσίων, αθόρυβα αλλά ουσιαστικά και μεθοδικά, μετράει και αναλύει την ποιότητα του αέρα της πόλης. Ειδικότερα ελέγχει το πλήθος των PM2.5 και άλλων επιβλαβών εισπνεύσιμων μικροσωματιδίων προκειμένου εντοπίσει τις πηγές της αέριας ρύπανσης και να εφαρμόσει λύσεις όπου χρειαστεί ώστε να βελτιώσει τον αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοι. Αυτό γίνεται σε συνεργασία με τον πρωτοπόρο στη χώρα στην τεχνολογία αισθητήρων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ειδικότερα το τμήμα μηχανολόγων μηχανικών. 10 μετρητές αέριας ρύπανσης έχουν εγκατασταθεί σε επιλεγμένα σημεία στο Δήμο μας, έτσι ώστε να καλύπτονται όλες οι γειτονιές και λαμβάνουν στοιχεία κάθε λεπτό τα οποία αποστέλλονται σε ειδικό τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας όπου αναλύονται. Εν συνεχεία διεξάγεται μελέτη επιμερισμού των πηγών βάσει της οποίας θα καταρτισθεί σχέδιο δράσης βελτίωσης της ποιότητας του αέρα.
Πάντως, στην πόλη μας τα πράγματα είναι ευοίωνα. Ο ετήσιος μέσος όρος των PM2.5, δηλαδή του σημαντικότερου δείκτη ποιότητας αέρα, είναι κάτω από τα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, με το όριο ασφαλείας που έχει θέσει ο ΠΟΥ να είναι τα 25. Μόνο κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2022, που έκανε πολύ κρύο, ξεπεράσθηκε αυτό το όριο λόγω της ιδιαιτέρα αυξημένης καύσης ξύλων για θέρμανση τζακιών. Παρόλα αυτά Ο Δήμος μας δεν επαναπαύεται λόγω της καλής κατάστασης του σήμερα αλλά προετοιμάζεται για το αύριο. Ήδη οι βασικοί «υπαίτιοι» έχουν βρεθεί και είναι οι εξής:
- Η κίνηση των αυτοκινήτων, ιδιαίτερα στη Λεωφόρο Πεντέλης, λόγω των PM2.5 που παράγονται από τη φθορά των ελαστικών και των φρένων
- Η καύση των ξύλων για θέρμανση κατά τους χειμερινούς μήνες
- Οι επιχειρήσεις εστίασης/ψησταριές
- Τα μαρμαράδικα στα σύνορα με το Χαλάνδρι λόγω των κοπών των μαρμάρων
Το τελικό σχέδιο δράσεων για την διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας αέρα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί αλλά οι γενικές κατευθύνσεις του είναι οι παρακάτω:
- Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στη Λεωφόρο Πεντέλης
- Φύτευση αειθαλών πλατύφυλλων δέντρων (από αυτά που υπάρχουν ενδημικά στα Βριλήσσια όπως Χαρουπιά, Σχίνος ,Κουμαριά και άλλα) περιμετρικά της πόλης ώστε να λειτουργούν ως ασπίδα και να μπλοκάρεται η αέρια ρύπανση που προέρχεται από άλλους Δήμους.
- Φύτευση αειθαλών πλατύφυλλων δέντρων γύρω από τα μαρμαράδικα ώστε να περιοριστεί η ροή των αιωρούμενων σωματιδίων λόγω της κοπής των μαρμάρων.
- Διαβροχή των μαρμάρων όταν κόβονται
- Διαβροχή στις οικοδομικές δραστηριότητες
- Συχνός καθαρισμός οδοστρωμάτων για να σταματήσει η επαναιώρηση των σωματιδίων.
- Καμπάνιες ευαισθητοποίησης ώστε να ενημερωθούν οι πολίτες για οικονομικούς και πρακτικούς τρόπους να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα σχετικά με την ποιότητα του αέρα