ΧΑΡΟΥΠΙΑ

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ

Η χαρουπιά αντέχει περισσότερο στον παγετό από την πορτοκαλιά, λιγότερο όμως από την ελιά, ενώ φρόνιμο είναι να φυτεύεται με μεσημβρινό προσανατολισμό.
Οι περισσότερες χαρουπιές είναι δίοικες (θηλυκά & αρσενικά δένδρα). Αν επιθυμείτε, μετά από αρκετά χρόνια υπομονής, να συλλέξετε χαρούπια, θα πρέπει να διασφαλίσετε πως φυτέψατε δενδρύλλια και από τα δύο φύλα.

Μύθος & Ιστορία

Το δέντρο καλλιεργείται από την αρχαιότητα σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής, η χρήση των καρπών του συνδέεται μάλιστα στενά με γιορτές του Ιουδαϊσμού (Μπισβάτ) και του Ισλάμ (Ραμαζάνι). Στη χριστιανική παράδοση, τα χαρούπια συνδέονται με τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, ως την τροφή που είχε μαζί του στα χρόνια που πέρασε στην έρημο.

Ανάλογα με την περιοχή αναπτύχθηκαν διάφορες δοξασίες σχετικά με τη σκιά της χαρουπιάς.
Στη Μ. Ανατολή, η σκιά της χαρουπιάς θεωρείται «βαριά» για τους ανθρώπους και προκαλεί εφιάλτες, ενώ για τα ζώα είναι εξαιρετική.

Το πιο ενδιαφέρον ιστορικό γεγονός για τη χαρουπιά, αφορά τους μικρούς σπόρους της (κεράτια). Στην αρχαιότητα, πίστευαν ότι έχουν απόλυτα όμοιο βάρος 0,2 γραμμαρίων ο ένας και έτσι προήλθε ο όρος «καράτια» που χρησιμοποιείται σήμερα για να αποδώσει τη μονάδα μέτρησης για τη μάζα των πολύτιμων λίθων (ιδιαίτερα του διαμαντιού).

Χρήσεις & Ιδιότητες

Το μεγαλύτερο μέρος των χαρουπιών που συλλέγονται σήμερα χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή, όμως ας μην ξεχνάμε ότι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πολύς κόσμος χόρταινε την πείνα του με τα γλυκά και πολύ θρεπτικά χαρούπια.

Με το ψήσιμο και την άλεση των καρπών παράγεται το χαρουπάλευρο, το οποίο συμμετέχει σε πολλά διατροφικά προϊόντα ως πηκτικό μέσο, ενώ αποτελεί και υγιεινό υποκατάστατο του κακάο.

Βράζοντας τα χαρούπια, πάλι, παράγεται το χαρουπόμελο, που διαθέτει πολλές μαγειρικές και ζαχαροπλαστικές χρήσεις, ενώ όταν πίνεται αραιωμένο σε νερό ανακουφίζει το βήχα.

Στη βιομηχανία, από τη ζύμωση και έπειτα απόσταξη των χαρουπιώ,ν παράγεται οινόπνευμα και ηδύποτα, ενώ από τους σπόρους τους εξάγεται το λεγόμενο κόμμι που βρίσκει πολλές εφαρμογές στην παραγωγή τροφίμων ως πηκτικό ή στερεωτικό μέσο.

Στη θεραπευτική τέχνη σκευάσματα από χαρούπι χρησιμοποιούνται για να ανακουφίσουν πλήθος από πεπτικά προβλήματα. Σήμερα, οι τροφές από χαρούπι (ψωμιά, υποκατάστατα κακάο κ.ά.) θεωρούνται χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, δηλαδή είναι κατάλληλες για άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και επιθυμούν να μειώσουν τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης.

Γνωρίσματα

Τα μικρά άνθη της χαρουπιάς εμφανίζονται το φθινόπωρο και έχουν μάλλον δυσάρεστη οσμή. Οι λοβοί της που ωριμάζουν στα τέλη του επόμενου καλοκαιριού από την ανθοφορία, στην αρχή είναι πράσινοι και μαλακοί, αλλά σταδιακά σκληραίνουν και γίνονται σκουροκάστανοι. Περιέχουν μέχρι και είκοσι πολύ σκληρούς και γυαλιστερούς σπόρους.

Βιότοπος

Η χαρουπιά είναι αειθαλές και φωτόφιλο δέντρο, μετρίου ως μεγάλου μεγέθους. Μεγαλώνει αργά και είναι μακρόβιο. Συγκρατεί με τις ρίζες της το χώμα προστατεύοντας έτσι από τη διάβρωση και μας προσφέρει την πλούσια σκιά της ευδοκιμώντας σε όλους τους τύπους εδαφών, εκτός από τα υγρά.