ΛΥΓΑΡΙΑ

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ

Για να ευδοκιμήσει η λυγαριά χρειάζεται ηλιόλουστες θέσεις και μάλλον φτωχά εδάφη. Είναι πολύ ανθεκτική στον παγετό και τον καύσωνα καθώς και στην υψηλή αλατότητα του εδάφους. Όταν ανθίζει αποτελεί έναν ευπρόσδεκτο, σε κάθε κήπο, πόλο έλξης για μέλισσες, βομβίνους και πολλά είδη πεταλούδας.

Μύθος & Ιστορία

Σύμφωνα με τον Όμηρο, για να βγει ζωντανός με τους συντρόφους του από τη σπηλιά του Πολύφημου, ο πολυμήχανος Οδυσσέας χρησιμοποίησε κλαδιά λυγαριάς για να τους κρατούν γερά δεμένους στο κάτω μέρος της κοιλιάς των κριαριών και να γλιτώσουν από τον ανθρωποφάγο Κύκλωπα.

Μόλις έμπαινε ο μήνας Πυανεψιών (αντιστοιχεί στον Οκτώβριο), οι παντρεμένες Αθηναίες άρχιζαν τις προετοιμασίες για τη μεγάλη γιορτή των Θεσμοφορίων. Αφού πρώτα συγκέντρωναν με έρανο τα απαραίτητα χρήματα για την τέλεσή της και επέλεγαν τις είκοσι γυναίκες που θα ετίθεντο επικεφαλής, άρχιζαν νηστεία και ερωτική αποχή. Έκοβαν λοιπόν κλαδιά από λυγαριές και τα άπλωναν πάνω στις κλίνες τους γιατί γνώριζαν ότι καταστέλλουν την επιθυμία.

Για τον ίδιο ακριβώς σκοπό η λυγαριά αξιοποιήθηκε αργότερα από τους μοναχούς των ασκητικών ταγμάτων, ενώ για πολλούς αιώνες δεν έλειπε από τους μοναστηριακούς κήπους. Όσοι ήθελαν να απαλλαγούν από τον «δαίμονα της επιθυμίας» μασούσαν μανιωδώς τους σπόρους της ή έπιναν τακτικά ένα σιρόπι που παρασκεύαζαν βράζοντάς τους. Απόρροια των παραπάνω συνηθειών, είναι η λυγαριά να ονομάζεται σήμερα στα αγγλικά «δέντρο της αγνότητας» και στα γερμανικά «πιπέρι των καλογέρων».

Χρήσεις & Ιδιότητες

Οι παραδοσιακοί καλαθοπλέκτες εκτιμούν ιδιαιτέρως τη λυγαριά καθώς με τα κλαδάκια της πλέκουν πολύ ανθεκτικά κοφίνια και πανέρια, διατηρώντας έτσι ζωντανή μια αρχαιότατη παράδοση.

Στη σύγχρονη φυτοθεραπεία, η λυγαριά αποτελεί «γυναικείο» βότανο καθώς οι ξεροί καρποί της ανακουφίζουν σε σημαντικό βαθμό και χωρίς παρενέργειες πολλά συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου. Σωματικά (κυρίως μασταλγία, οιδήματα και δυσκοιλιότητα) και ψυχολογικά (άγχος, ευερεθιστότητα, ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση). Ακόμα χρησιμοποιούνται με επιτυχία ως εξισορροπητικό μέσο σε περιπτώσεις πολυμηνόρροιας, ολιγομηνόρροιας και αμηνόρροιας.

Επαλείψεις με το αφέψημα των σπόρων της λυγαριάς λειτουργούν εντομοαπωθητικά για πολλές ώρες ενάντια σε κουνούπια, μύγες, ψείρες και ψύλλους.

Γνωρίσματα

Φθάνει σε ύψος τα 3 μέτρα. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, ενωμένα κατά πεντάδες. Αποπνέει έντονη και ευχάριστη μυρωδιά. Ανθίζει από μέσα καλοκαιριού μέχρι μέσα φθινοπώρου, σχηματίζοντας όρθιες και κωνικές, συνήθως γαλάζιες και μενεξεδιές, σπανιότερα λευκές, ταξιανθίες.

Βιότοπος

Φυλλοβόλος, κοινός θάμνος που συναντάμε σε υγροβιότοπους χαμηλού συνήθως υψόμετρου. Σχηματίζει πυκνές, σχεδόν αδιαπέραστες, συστάδες στις όχθες των ρεματιών.