ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ

Ο κορυφαίος ζωγράφος Βαν Γκογκ εμπνεύστηκε από το ορθόκλαδο αυτό φυτό και μας χάρισε κάποια αριστουργήματα που κοσμούνται με κυπαρίσσια, όπως τη διάσημη ελαιογραφία «Πράσινα σταροχώραφα με κυπαρίσσια» (1899) που μπορεί κανείς να θαυμάσει στην Εθνική Πινακοθήκη της Πράγας.

Μύθος & Ιστορία

Στο νησί της Κέας ζούσε κάποτε ένας όμορφος νέος, ο Κυπάρισσος, στον οποίο ο Απόλλωνας είχε χαρίσει ένα ελάφι. Το αγαπούσε πολύ, όμως μια μέρα καθώς κυνηγούσε, το πέρασε για θήραμα και το σκότωσε την ώρα που αυτό κοιμόταν. Όταν κατάλαβε τι έκανε, έπεσε σε βαριά θλίψη και ζήτησε από τους θεούς να πεθάνει εκεί και τα δάκρυά του να κυλούν αιώνια για τον φίλο του. Ο Απόλλωνας τον μεταμόρφωσε σε κυπαρίσσι, του οποίου η ρητίνη σχηματίζει δάκρυα πάνω στα κλαδιά. Αποτελεί από τότε σύμβολο πένθους και μέχρι σήμερα φυτεύεται στα κοιμητήρια.

Το ανθεκτικό ξύλο του κυπαρισσιού αποτελούσε πολύτιμο υλικό για τη ναυπηγική τέχνη, ενώ το μεταχειρίζονταν επίσης στην οικοδόμηση ναών και ανακτόρων, όπως του βασιλιά Οδυσσέα.
Από κυπαρίσσι ήταν κι οι πύλες του ναού του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη πριν αντικατασταθούν από μπρούτζινες.

Χρήσεις & Ιδιότητες

Σε ανεμόπληκτες περιοχές το κυπαρίσσι φυτεύεται πυκνά για να προστατεύει, ως σχεδόν αδιαπέραστος ανεμοφράκτης, τις φυτείες οπωροφόρων δέντρων. Επίσης, όταν φυτεύεται κοντά σε ψηλά κτίρια, λειτουργεί ως επιθυμητή αντίστιξη στην επιβλητικότητά του όγκου τους.

Μέχρι πρόσφατα, σε κάποια νησιά του Αιγαίου, μόλις γεννιόταν ένα κορίτσι φύτευαν ένα κυπαρίσσι κι όταν έφτανε σε ηλικία γάμου, το έκοβαν για να γίνει κατάρτι στο νέο καΐκι του ζεύγους ή δοκάρια για τη σκεπή του σπιτικού τους.

Στην παραδοσιακή βοτανοθεραπεία τα άωρα κυπαρισσόμηλα βρίσκουν χρήση ως στυπτικό μέσο. Το ευωδιαστό αιθέριο έλαιο, που παραλαμβάνουμε με την απόσταξη των φύλλων και των κλαδιών του, τονώνει το πνεύμα και καταπραΰνει τους μυϊκούς σπασμούς.

Γνωρίσματα

Κωνοφόρο, αειθαλές και μακρόβιο δέντρο με ευθυτενή κορμό. Τα μικρά φύλλα του σκεπάζονται από λέπια κι είναι τόσο πυκνά που καλύπτουν τα κλαδιά. Οι σφαιρικοί καρποί του, γνωστοί ως «κυπαρισσόμηλα», έχουν πράσινο χρώμα και γυαλιστερή επιφάνεια πριν ωριμάσουν. Απαντάται αυτοφυές σε δύο ποικιλίες, την πυραμιδοειδή και την οριζοντιόκλαδη, που στη γλώσσα του λαού αντίστοιχα λέγονται «αρσενικό» και «θηλυκό» κυπαρίσσι.

Βιότοπος

Το κυπαρίσσι είναι ένα δέντρο που προσαρμόζεται σε όλα τα είδη εδάφους, απαιτεί όμως ηλιόλουστες θέσεις για να αναπτυχθεί ικανοποιητικά. Αντέχει πολύ στον καύσωνα, τον παρατεταμένο παγετό, τους δυνατούς ανέμους και την ατμοσφαιρική ρύπανση, εξ ου και είναι το πιο διάσημο και κοινό αυτοφυές δέντρο σε όλη τη Μεσόγειο. Στην Ελλάδα, σχηματίζει φυσικά δάση στην Κρήτη και σε κάποιες ακόμα περιοχές της νότιας Ελλάδας.